Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rus Rosatom’un inşa ettiği ve en az 60 yıl boyunca işleteceği Akkuyu Nükleer Santralı’nın birinci ünitesinin açılışının 27 Nisan’da yapılacağını açıkladı. Erdoğan, öteki üç ünitenin de birer yıl ortayla hizmetme sunulacağını söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de açılışa katılabileceğini belirten Erdoğan, “Nisan’ın 27’sinde bir ihtimal tahminen Sayın Putin de gelecek yahut birlikte online sistemle bağlanacağız, Akkuyu’nun inşallah birinci adımını atacağız” dedi.
Açılış ve merasimle ilgili detaylar ortaya çıkmaya başladı. Putin’in, Türkiye’ye gelmeyeceği çabucak hemen katılaştı.
Putin’in Rusya’dan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Ankara’dan on-line olarak Mersin’de alanda gerçekleştirilecek merasime katılması bekleniyor.
Peki, ilan edildiği üzere Akkuyu’nun bin 200 megavatlık birinci ünitesinin açılışı yapılacak mı? Elektrik üretimi başlayacak mı? Kelam konusu ünitede (reaktörde) inşaat çalışmaları devam ediyor. Bu ünitenin, 2025 yılı Temmuz ayında işletmeye girmesi hedefleniyor. Bu kapsamda 27 Nisan’da yakıt teslim merasimi gerçekleştirilecek. Akkuyu’da inşaat devam bir mühlet daha devam edecek.
Akkuyu’da kullanılacak nükleer yakıt nasıl ve ne vakit gelecek? Yakıt, hangi özelliklere sahip?
Radyasyon riski taşıyor mu? Yakıt, birinci ünite hizmete girene dek nerede saklanacak?
Bu soruları yanıtlamadan evvel Akkuyu Nükleer Santralı’nı inşa eden Rosatom’un Rusya’da bulunan JSC “TVEL” isimli yakıt şirketi hakkında bilgi verelim.
Bu şirkete bağlı Makine Üretim Fabrikası’nda;
VVER -440, VVER -1000, RBMK -1000, BN-600, BN- 800, EGP, PWR, BWR tipi reaktörler için yakıt demetleri üretiliyor. Yakıtlar, hem yurt içi hem de yurt dışında çalışan nükleer reaktörler için yakıt peletleri üretiliyor.
Fabrikada, araştırma reaktörleri için de nükleer yakıt üretimi yapılıyor. 4 bin dolayında çalışanın çalıştığı fabrika, Elektrostal kentinin en büyük sanayi tesisleri ortasında yer alıyor.
Özel kaplarda uçakla gelecek
Akkuyu Nükleer Santralı için yakıt peletleri, Rusya’dan uçakla, özel bir muhafaza kabı içinde gelecek. Merasim için aşikâr bir ölçüde yakıt yüklenecek uçağın, açılıştan bir gün evvel ya da açılış günü Türkiye’ye gelmesi bekleniyor.
Uçak, Adana’ya inecek. Nükleer yakıt, Adana’dan Mersin’e karayoluyla yeniden güvenlik tedbirleri eşliğinde taşınacak.
Yakıtlar, santralın inşa edildiği Akkuyu’da bulunan özel bir kısımda saklanacak.
Akkuyu Nükleer Santralı, işletmeye alındıktan sonra yakıtlar Rusya’dan gelmeye devam edecek. Santral işletmeye girdikten sonra çok yüklü ölçüde yakıt tüketimi kelam konusu olacağı için uçak yerine gemi kullanılacak.
Zenginleştirilmiş uranyum
Nükleer reaktörlerin yakıt demetlerine ilişkin yakıt peletleri, muhakkak ölçüde zenginleştirilmiş uranyumdan üretiliyor.
Uzmanlar, yakıt peletlerinin nükleer santralda sürece girmeden evvel rastgele bir radyasyon tesirinin olmadığını belirtti. Uzmanlar, “Yakıt demetlerinin radyasyon tesiri nükleer santralda sürece girmediği sürece sıfırdır” dedi.
Bu yakıtlar çalınırsa öbür bir hedefle kullanılabilir mi? Uzmanlar, Türkiye’ye gelecek yakıtın özel bir kısımda ve kapta saklanacağını, çalınması halinde de diğer bir maksatla kullanılmasının mümkün olmadığını söyledi.