Hızla artan kentleşme ve nüfus yoğunluğu, ulaşım sistemlerini büyük bir baskı altına alıyor. Bu baskıyı hafifletmek ve geleceğe daha yaşanabilir kentler bırakmak için sürdürülebilir ulaşım tahlilleri hayati bir değere sahip. Sürdürülebilir ulaşım, etraf dostu, güç verimliliğini artıran ve toplumsal refahı destekleyen bir yaklaşımı temsil ediyor.
Sürdürülebilir ulaşım, çevresel, ekonomik ve toplumsal açıdan dengeyi gözeten bir ulaşım sistemidir. Bu yaklaşım, fosil yakıt tüketimini azaltmayı, karbon salımını en aza indirmeyi ve doğal kaynakların korunmasını amaçlar. Ayrıyeten, toplumsal eşitlik ve erişilebilirlik prensiplerine dayalı olarak, her bireyin inançlı, rahat ve uygun maliyetli bir biçimde ulaşım hizmetlerine erişimini sağlamayı gayeler.
Türkiye’deki girişimler
Türkiye’de son yıllarda sürdürülebilir ulaşım konusunda değerli adımlar atılmaktadır. Bilhassa büyük kentlerde bisiklet yollarının yaygınlaştırılması, toplu taşıma sistemlerinin modernize edilmesi ve elektrikli araç altyapısının güçlendirilmesi üzere projeler, bu alandaki gelişmelerin başında geliyor. İstanbul, Ankara ve İzmir üzere büyükşehirlerde toplu taşıma sistemlerinin geliştirilmesi ve metro çizgilerinin genişletilmesi, kent içi ulaşımı daha verimli ve etraf dostu hale getiriyor. Tıpkı vakitte, elektrikli araç kullanımı teşvik edilmekte ve bu araçlar için şarj istasyonlarının sayısı süratle artmakta.
Üç boyut
Sürdürülebilir ulaşımda üç ana boyut dikkate alınmaktadır:
Çevresel: Ulaşımın çevresel tesirlerinin azaltılması sürdürülebilirlik için mümkün bir stratejidir. Ulaşım ziyanlı emisyonlara, gürültüye ve iklim değişikliğine katkıda bulunur. Toplam sera gazlarının yaklaşık yüzde 15’i ve karbondioksit emisyonlarının yüzde 22’si nakliyeyle ilişkilendirilmektedir. Fakat araçlar etraf açısından daha verimli hale geldikçe, global araç filosu da artmaktadır.
Ekonomik: Ulaşım ekonomik büyüme, gelişme ve istihdamın bir faktörüdür.
Toplumsal: Sürdürülebilir ulaşım topluma yarar sağlamalıdır. Mikrodan makroya bir bakış açısıyla hareket edildiğinde ferdi kullanıcıların araçlarını bırakması ve daha sürdürülebilir ulaşım metotlarını kullanması bireye ve kente çeşitli yararlar sağlayacaktır:
■ Trafik sıkışıklığında azalma
??Hava kirliliğinin azalmasıyla astım üzere rahatsızlık ve risklerin azalması
■ Azaltılmış sera gazı emisyonları
■ Yenilenemeyen güç kaynaklarına daha az bağımlılık
■ Düşük nakliye maliyetleri
■ Artan fizikî aktivite
■ Artan toplumsal etkileşim
■ Lokal işletmeler ve canlı bir iktisat için destek
■ Daha sağlıklı ömür şekilleri ve daha düzgün bir hayat kalitesi