AKP tarafından 22 Aralık 2021 günü ilgili yasaya konulan süreksiz unsurla, Cumhurbaşkanı’na, genel bütçe gelir kestirimi üzerinde gerçekleşen gelir kadar, genel bütçe kapsamındaki kamu yönetimleri ile özel bütçeli yönetimlerin bütçelerine ödenek ekleme yetkisi verildi.
CHP 131 milletvekilinin imzasıyla düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.
CHP; dava ettiği kuralla Cumhurbaşkanı’na 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu’nda yer alan genel bütçe gelir varsayımı üzerinde gerçekleşen gelir kadar ödenek aktarma yetkisi tanınmasının maddi manada yasallık prensibine ters olduğunu savundu. Bütçe kanunlarında yer alması gereken bir konunun alelade kanunla düzenlendiği savunuldu. Bu suretle bütçe hakkının ihlal edildiği belirtilerek Anayasa’ya muhalif olduğu vurgulandı.
“HARCAMALAR BÜTÇE İLE YAPILIR”
Anayasa Mahkemesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Yasama organının kamu harcamalarının çeşit ve ölçüsü ile kaynağını evvelden belirleme ve onaylama yetkisi bütçe hakkının bir gereğidir.
Kuralla Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) ilişkin bu yetkiler Cumhurbaşkanı’na devredilmektedir.
Anayasa’nın 161. hususunun birinci fıkrasında kamu yönetimlerinin harcamalarının bütçeler ile yapılabileceği belirtilmiştir.
Yıl içinde kestirimden fazla mali kaynak olduğu fark edildiğinde bu kaynakların harcanmasına karar verme yetkisi bütçe hakkı mucibince TBMM’ye aittir.
“ÖDENEK ÜSTÜ HARCAMA YAPILAMAZ”
Anılan unsurun yedinci fıkrasında da merkezî idare bütçe kanunuyla verilen ödeneğin harcanabilecek fiyatın hududunu gösterdiğinin ve harcanabilecek meblağın Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle aşılabileceğine dair karar konulamayacağının belirtildiği gözetildiğinde bütçe kanununa yahut öbür kanunlara ödenek üstü harcama yapılabileceğine ait bir karar konulamayacağı açıktır.
Bu prestijle kural TBMM’nin bütçe kanunlarıyla ödenek fiyatlarının evvelden belirlenmesini, bu doğrultuda müsaade verilmesini mecburî kılan ve bütçeyle verilen ödeneğin üstünde harcama yapılamayacağını belirten anayasal kararlara terslik oluşturmakta ve bütçe hakkıyla bağdaşmamaktadır.
HÜKÜM: OYBİRLİĞİYLE İPTALİNE
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. hususuyla 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî İdaresi ve Denetim Kanunu’na eklenen süreksiz 23. unsurun;
Birinci cümlesinin Anayasa’ya muhalif olduğuna ve İPTALİNE,
İkinci cümlesinin 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Yolları Hakkında Kanun’un 43. unsurunun (4) numaralı fıkrası yeterince İPTALİNE
13 Ekim 2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.